تحلیلی بر ارزیابی کیفیت پایداری اجتماعی در نواحی دو و سه شهر سبزوار

Authors

  • دکتر سید هادی حسینی استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار
  • دکتر علیرضا حمیدیان استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار
  • کاظم علی آبادی عضو هیات علمی مرکز پژوهشی علوم جغرافیایی و مطالعات اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار
Abstract:

هدف اصلی این پژوهش، شناخت مؤلفه‌های سازنده و تحلیل سطح پایداری اجتماعی در شهر سبزوار است. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیل است.  از روش تحلیل داده‌های ثانویه و بررسی‌های پیمایشی در بخش گردآوری داده‌ها و از روش‌های علی و همبستگی در بخش تحلیل داده‌ها استفاده شده است. برای آزمون روایی ابزار سنجش، پس از تدوین آنها مبتنی بر انجام روایی صوری، از سنجش اعتبار محتوایی و برای تحلیل پایایی ابزار سنجش نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. یافته‌های تحقیق حاکی از این هستند که در محدودۀ مطالعه‌شده، امتیاز شاخص کلی پایداری اجتماعی از عدد میانه نظری (3) پایین‌تر (85/2) و در وضعیت مناسبی قرار ندارد. بیشترین ناپایداری به ترتیب مربوط به شاخص‌های مشارکت در امورِ سرمایۀ اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی و کمترین ناپایداری در شاخص‌های احساسِ تعلق مکانی، عدالت فضایی و بهره‌مندی اقتصادی بوده است. بررسی‌های این پژوهش،نشان می‌دهد دو متغیر زمینه‌ای نوع تصرف واحد مسکونی ( مالک / مستأجر بودن) و مدت اقامت در محله، نقش مهم و شایان توجهی در بهبود پایداری اجتماعی شهرها دارد. استفاده از رگرسیون چند متغیره و ضریب بتا برای شناسایی میزان اهمیت هر یک از شاخص‌های مطالعه‌شده، گویای نقش مهم‌تر شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی (516/0)، عدالت فضایی (294/0) و احساس تعلق مکانی (192/0) در پایداری اجتماعی محلات شهری است. تحلیل همبستگی میان شاخص سرمایۀ اجتماعی با دیگر شاخص‌های سازندۀ متغیر پنهان پایداری اجتماعی  نیز گویای همبستگی معنی‌دار اکثر شاخص‌ها با سرمایۀ اجتماعی است. با توجه به نقش و جایگاه مهم و بی‌بدیل شاخص سرمایۀ اجتماعی در میان دیگر شاخص‌های بررسی‌شده، به نظر می‌رسد نظام مدیریت و برنامه‌ریزی شهری باید به سمت و سویی حرکت کنند که بتوانند با برنامه‌ریزی‌های کالبدی و طراحی فضاهای شهری، زمینه را برای ایجاد و بهبود سرمایه اجتماعی شهروندان فراهم سازند. ایجاد شورایاری در محلات و نواحی شهری، لزوم تدوین برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی محله محور در طول سال، تدوین برنامه‌های راهبردی برای نواحی شهری با تأکید بر مشارکت شهروندان در تدوین آنها، ایجاد فضاهای کالبدی همانند فرهنگ‌سرایِ محله به عنوان مکانی برای اجرای برنامه‌های مختلف و همچنین میعادگاهی برای دیدار شهروندان با یکدیگر، اولویت قائل‌شدن برای ایجاد پارک‌های و فضاهای عمومی محله‌ای و ناحیه‌ای به عنوان بستر و زمینه‌ای برای اوقات فراغت شهروندان را می‌توان از جمله برنامه‌های مدیریت شهری برای بهبود سرمایۀ اجتماعی و پایداری اجتماعی شهرها پیشنهاد کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیلی بر عدالت اجتماعی در ساختار فضایی نواحی شهری (مطالعۀ موردی: نواحی شهر ایلام)

 شهرها پدیده­ های اجتماعی و فیزیکی پیچیده‌ای هستند که زیر فشار توسعۀ دائمی قرار دارند و تغییرات کمی و کیفی زیادی در آنها به وقوع می‌پیوندند. از مهمترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی و توسعۀ کالبدی شهرهای کشور در دهه­های اخیر، از هم پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهر بوده که زمینۀ نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از این خدمات را فراهم کرده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عدالت اجتماعی در ساخت...

full text

تحلیل و ارزیابی سطح پایداری اجتماعی در شهر نوشهر

پایداری اجتماعی مفهومی است کیفی که دربرگیرندة دامنة گسترده‌ای از مفاهیم همچون توسعة اجتماعی،  سرمایة اجتماعی،  مشارکت، تعلّق،  برابری و... است.  هدف اصلی این پژوهش، شناخت و ارزیابی مؤلّفه‌های سازندة پایداری اجتماعی و کم  و کیف آن در  شهر  نوشهر است. جامعة آماری تحقیق،  شهروندان بالای 20 سال شهر  نوشهر (برابر با 33635 نفر) و  حجم  نمونه  نیز  برابر  با 380 نفر است که جهت کیفیّت  بالاتر تعداد  نمونه...

full text

کیفیت زندگی سالمندان شهر سبزوار

زمینه و هدف: سالمندی دوره ای از تجربه سفر زندگی است که طی آن سالمندان در معرض تهدیدات بالقوه ای نظیر افزایش ابتلا به بیماری های مزمن، تنهایی و انزوا، عدم برخورداری از حمایت اجتماعی بوده و به دلیل ناتوانی های جسمی و ذهنی در موارد زیادی نیز استقلال فردی آنان مورد تهدید قرار می گیرد. این عوامل می تواند منجر به اُفت کیفیت زندگی در سالمندان شود. از این رو، در این مطالعه کیفیت زندگی سالمندان ساکن شهر ...

full text

تحلیل رابطه بین قابلیت پیاده روی و پایداری اجتماعی موردمطالعه: شهر سبزوار

امروزه یکی از دغدغه­های برنامه­ریزان شهری، رسیدن به پایداری شهری و از آن جمله پایداری اجتماعی است. از نظر نوشهرگرایان، یکی از مهم‌ترین عوامل کالبدی- فضایی مؤثر بر پایداری اجتماعی، قابلیت پیاده­روی می‌باشد که بیانگر پتانسیل­ محیط مصنوع در تسهیل پیاده­روی است. از نظر پیروان این رویکرد شهرسازی، قابلیت پیاده­روی می‌تواند به ایجاد جامعه­ای سالم و پایدار کمک کند. با توجه به اهمیت بحث، در این نوشتار، ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 14

pages  47- 70

publication date 2015-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023